چگونه می‌توان نقش سازمان نظام پزشکی را به عنوان حامی پزشکان و واسط بین پزشکان و بیماران برجسته‌تر کرد؟

نقش سازمان نظام پزشکی در بخش‌های مختلف متفاوت است، اما آنچه کار را برای این نهاد دشوار می‌کند، نقش واسطه‌ای آن میان حاکمیت و جامعه پزشکی است. نظام پزشکی مانند لولایی میان دو قطعه عمل می‌کند و باید هم از قوانین و مقررات دولتی تبعیت کند و هم از حقوق اعضای خود دفاع نماید. در بسیاری از موارد، سازمان مجبور به انعطاف و اغماض می‌شود و همین امر باعث می‌شود که برخی از اعضا به دستورالعمل‌های آن پایبند نمانند.

یکی از مهم‌ترین وظایف سازمان نظام پزشکی، رسیدگی به شکایات مردمی از پزشکان است که اینکار را انجام می‌دهد. از بیرون ممکن است این فرآیند دارای تضاد منافع به نظر برسد، یعنی پزشکان از حقوق همکارانشان دفاع بیش از حد کنند. اما با سازوکارهای نظارتی که شامل حضور نمایندگانی از قوه قضاییه و یک قاضی در کمیته‌های بررسی پرونده‌ها است، این تضاد تا حد زیادی کمرنگ شده است. البته، نمی‌توان ادعا کرد که تضاد منافع به‌طور کامل از بین رفته، اما در مجموع، عملکرد نظام پزشکی در رسیدگی به شکایات نسبتاً قابل قبول ارزیابی می‌شود.

در حوزه نظارت بر تبلیغات پزشکی، استانداردهای مهر و تابلوهای پزشکی و صدور پروانه فعالیت، سازمان به‌خوبی وظایف خود را انجام می‌دهد. بااین‌حال، محدودیت‌های قانونی و مشکلات ساختاری باعث شده که این نهاد در برخی موارد قدرت اجرایی کافی نداشته باشد. به‌عنوان مثال، در شهرهای بزرگی مانند کرمان، تراکم بالای مطب‌ها و پزشکان در یک منطقه خاص مشکلاتی مانند ترافیک، کمبود پارکینگ و دشواری دسترسی بیماران را ایجاد کرده است. بااین‌حال، قوانین فعلی به نظام پزشکی اجازه اعمال محدودیت‌های جغرافیایی برای مطب‌ها را نمی‌دهد. این در حالی است که اگر اصلاحات قانونی صورت بگیرد، این سازمان می‌تواند همراه با شهرداری، دانشگاه علوم پزشکی و سایر نهادهای نظارتی، توزیع مطب‌ها و کلینیک‌های تخصصی را به‌صورت عادلانه و کارآمد مدیریت کند.

یکی دیگر از چالش‌های نظام پزشکی، تعارضات داخلی میان گروه‌های مختلف پزشکی است. به‌عنوان مثال: تخصص‌های پوست و پزشکان عمومی بر سر مداخلات زیبایی همیشه درگیر اختلاف‌نظر هستند. متخصصان زنان و رادیولوژیست‌ها در حوزه سونوگرافی با هم تعارضاتی دارند.

مشکل اینجاست که قواعد بازی هنوز به‌صورت شفاف و اجرایی مشخص نشده است. نظام پزشکی کرمان نمی‌تواند معجزه کند؛ بلکه مجبور است بخشی از این تعارضات را، که در سطوح بالاتر حل‌نشده و باقی مانده‌اند، تا حدی مدیریت کند. به همین دلیل، در برخی حوزه‌ها که به ظاهر در حیطه مسئولیت این سازمان است، عملکرد آن به دلیل نبود اختیارات کافی، محدود می‌شود.